głowa wielka a rozumu mało

- człowiek wielkiego rozumu a man of great intellect

- objąć a. ogarnąć coś rozumem to understand sth

- górować nad kimś rozumem to be more intelligent than sb

- rozum przychodzi z wiekiem a. z latami one gets wiser as one grows older

- rozum dyktuje, żeby nie działać zbyt pochopnie reason tells us not to act too hastily

- miejże rozum, nie rób tego! have some sense, don’t do that!

- □ chłopski rozum pot. common sense, good sense

- czysty rozum Filoz. pure reason

■ brać coś na rozum to use one’s common sense

- być niespełna rozumu to be out of one’s mind, to be off one’s head

- co głowa, to rozum so many heads, so many minds

- człowiek do śmierci rozumu się uczy man is always learning

- głowa wielka a rozumu mało a big head and little sense

- mieć swój rozum pot. to know one’s own mind

- mieć więcej szczęścia niż rozumu ≈ to have more luck than judg(e)ment

- (jak) na mój głupi rozum pot. in my opinion

- nauczyć kogoś rozumu to teach sb a lesson

- nie grzeszyć rozumem to be rather stupid

- odchodzić od rozumu z rozpaczy/strachu to be beside oneself a. to be out of one’s mind with grief/fear

- pozjadać wszystkie rozumy pot. to have all the answers

- pójść po rozum do głowy to use one’s head

- przemówić komuś do rozumu to bring sb to reason

- rozum mu odjęło he must be out of his mind

- rusz rozumem! put your thinking cap on!

- to przechodzi ludzki rozum it’s beyond human understanding

- kogo Bóg chce ukarać, temu rozum odbiera przysł. whom the gods would destroy they first make mad

- włos długi, rozum krótki pot. long on hair and short on brains

- lepszy funt szczęścia niż cetnar rozumu przysł. an ounce of luck is better than a pound of wisdom

- od wódki rozum krótki przysł. when drink is in, wit is out

* * *

* * *

1. (= umysł) reason, mind, intelect; czysty rozum fil. pure reason; niespełna rozumu nuts, bats, crazy; na mój (głupi) rozum pot. in my (humble) opinion, as I see it; mieć swój rozum have one's wits about one, be in one's right senses; kierować się własnym rozumem use one's judgement l. own head; postradać l. stracić rozum loose one's marbles l. mind, be out of one's mind; pójść po rozum do głowy find a reasonable solution to a problem, think of sth sensible; mieć bystry rozum have quick wits; obdarzony rozumem rational.

2. (= rozsądek) judgement, wit(s), sense; chłopski rozum horse sense, common sense; zdrowy rozum common sense, native reason; na chłopski l. zdrowy rozum common sense suggests that...; mieć więcej szczęścia niż rozumu succeed by a fluke; nauczyć kogoś rozumu teach sb a lesson; przemówić komuś do rozumu make sb see sense l. reason, make sb listen to reason, bring sb to reason; powinieneś mieć więcej rozumu w głowie you should know better; wydaje mu się, że pozjadał wszystkie rozumy he's such a smart alec l. aleck; weź to na rozum think it over, give it a reasonable thought.